SAĞLAMLIQ

Uzun əsrlər boyu insanlar orqanizmə su və qida ilə daxil olan maqneziumun miqdarını yoxlamağa heç ehtiyac duymayıblar. Amma qida sənayesi nə qədər çox inkişaf edirdisə, Qərb insanlarının rasionunda bu element də bir o qədər azalmağa başlayırdı.

Uşaqlıqdan yetişkinlik dövrünə keçid pubertat  dövr  adlandırılır. Cinsi yetişkənlik pubertat dövrün əsas hissəsidir. Pubertat neyroendokrin sistemin fəaliyyəti nəticə­sində formalaşır. Bu prosesdə əsas rolu hipotalamo-hipofizar-qonad, daha az dərəcədə hipotalamo-hipofizar-boyrəküstü vəz sistemi oynayır. Birinci aktivləşəndə - qonadarx, ikinci aktivləşəndə adrenarx formalaşır.

Orucluqda düzgün qaydada qidalanmaq üçün həmin ərəfədə orqanizmdə nə baş verdiyini bilmək lazımdır. Alimlər  sübut ediblər ki, orucluq zamanı sağlam insanın orqanizmi 3 mərhələdən keçir. Bunu nəzərə alaraq, mən bir diyetoloq kimi tövsiyə edirəm ki, orqanizmə zərər verməmək və bu mərhələləri rahat keçirmək üçün müəyyən bir qidalanma rejimi olmalıdır. Gəlin bu mərhələləri bir-bir nəzərdən keçirək.

Plazmada mövcud olan yağ turşuları ya efirləşdirilir və bu vəziyyətdə əsasən albuminlə bağlı olur və ya efirləşdirilmir və sərbəst vəziyyətdədirlər. Sərbəst yağ turşuları (FFAs) 5-ci sinif lipoproteinlərin bir hissəsidir. Sonuncu, albumin molekulunun iki xüsusi bölgəsinə möhkəm bağlı olan uzun zəncirli yağ turşularından ibarətdir. Plazmada SYT səviyyəsinin artdıqda onlar bu molekulun əlavə hissələrini tuturlar, lakin bu vəziyyətdə əlaqə gücü daha az olur.

Məlum olduğu kimi, özünütəcrid şəraiti yenidən 2 həftə  – mayın 4-dək uzadıldı. Bu barədə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin yanında Operativ Qərargahın məlumatında qeyd edilir. Bu müddət ərzində  uzadılmış karantin rejimindən mərhələli çıxış planı hazırlanacaq və növbəti həftə ictimaiyyətə təqdim ediləcək. Amma nə qədər ki karantin davam edir, ürək-damar xəstələri özünə qulluq etməlidir. Məhz bu mövzuda danışmaq istəyirik.

Dünyanın digər ölkələri kimi, Azərbaycan da yeni pandemiya ilə - koronavirusla aktiv şəkildə mübarizə aparır. Bu mübarizə bizim alışdığımız həyat tərzini dəyişdi və təbii ki, nəticəsiz ötüşmədi. Bu gərgin vəziyyət bizim güclü stres keçirməyimizə səbəb oldu. Bu streslə mübarizə aparmağın yolları haqqında danışmaq istəyirik.

Dünyada anidən COVİD-19 virusunun peyda olması hamımızı həyat tərzimizi dəyişməyə və özünütəcrid rejiminə keçməyə məcbur etdi. Risk qrupuna daha çox yaşlılar, həmçinin, müxtəlif xəstəliklərdən, habelə ürək xəstəliklərindən əziyyət çəkən insanlar daxildir. Bu barədə bizə doğru məlumat verməyi ANDOP mütəxəssisi, kardioloq-diyetoloq, həkim İradə Abdullayevadan xahiş etdik.

Sosial şəbəkələrdə izləyicilər tərəfindən bu kimi suallar tez-tez verilir: "Karantin dönəmində evdə olduğumuz üçün artıq çəki problemi yarana bilər. Biz detoks edərək, çəki itirə bilərikmi? Bu, bizim səhhətimizə mənfi təsir etməz ki?" Dietoloq, doktor Şumarə Qaracayeva bu barədə öz tövsiyələrini andop.az ilə bölüşdü.

Koronavirusun hazırda geniş şəkildə yayılmasına baxmayaraq, xəstələnmə riskini azaltmağın, özünü və ailəni qorumağın bir neçə yolu var. İmmun sistemini necə gücləndirmək olar? Diyetoloq, doktor Fəridə Həsənova bu barədə öz tövsiyələrini andop.az ilə bölüşdü.

Koronavirusla yoluxma - virusu nəfəslə içəri aldığımız zaman (xəstə yanımızda öskürən, asqıranda) və ya üstündə virus olan əşyaya toxunduqdan sonra əlimizlə üzümüzə, gözümüzə toxunduqda bədənimizə keçir.