Tag Archives: Gülsüm Hüseynova

Uzun illərdir tibbə məlum olsa da təəssüflər olsun ki, research səhfələrində bu haqda elmi araşdırma çox azdır. Üç ilə yaxındır ki, bu mövzu məni çox maraqlandırır.

DNT-nin kodlaşdıran bölgələrinin nukleotid ardıcıllığında dəyişikliklərlə əlaqəli olmayan,  genlərin fəaliyyətindəki dəyişiklikləri öyrənən elmə epigenetika deyilir. DNT-ni dəyişdirmədən genlərin tənzimlənməsinin bütün üsullarına epigenetik mexanizmlər deyilir. Eukariotlarda epigenetik dəyişikliklərə nümunə olaraq hüceyrə diferensiasiyası prosesini göstərmək olar.

DNT-nin kodlaşdıran bölgələrinin nukleotid ardıcıllığında dəyişikliklərlə əlaqəli olmayan,  genlərin fəaliyyətindəki dəyişiklikləri öyrənən elmə epigenetika deyilir. DNT-ni dəyişdirmədən genlərin tənzimlənməsinin bütün üsullarına epigenetik mexanizmlər deyilir. Eukariotlarda epigenetik dəyişikliklərə nümunə olaraq hüceyrə diferensiasiyası prosesini göstərmək olar.

Telomerlər nə qədər qısalırsa, qocalma prosesləri bir o qədər tez baş verir. Telomerlərin qısalma sürəti genetik faktorlardan və epigenetik - xarici amillərin təsirindən asılıdırlar. Telomerlərin uzunluğunu qorumaq həm uzunömürlülər, həm də sağlam həyat deməkdir.

Telomerlər orqanizmdəki bütün hüceyrələrdə xromosomların hər iki terminal hissəsində olan, onları qoruyan fraqmentlərdir. Telomerlər hər cüt xromosomun 4 uclarında yerləşir və ayaqqabı bağlarının sonluğundakı plastik hissələrə bənzəyirlər.

İnsan orqanizmində 2 əsas tip piy toxuması mövcuddur. Ağ piy toxuması və boz piy toxuması. Ağ piy toxuması triqliseridlər şəklində yağ depolayır. Boz piy toxuması isə toplanmış yağ turşularını parçalayır.

Ümümdünya səhiyyə təşkilatının məlumatına görə ¼ uşaq 5 yaşa kimi boydan geri qalırlar.

D vitamini – kalsiyumun bağırsaqdan sorulmasını təmin etməklə sümüklərin inkşafını  təmin edir, əzələ tonusunu artırır, immuniteti təmin edir, qalxanvari vəzin normal fəaliyyəti üçün vacibdir, qanın laxtalanmasında və arterial təyziqin idarə olunmasında iştirak edir, lipid spektrinə təsir edir, toxumaların insulinə həssaslığını artırır, şiş toxumasının əmələ gəlməsinin qarşısını alır.

Piylənmə multifaktorlu , qarışıq etiopatogenezi olan patologiya olduğu üçün onun klassifikasiyasını təyin etmək hər zaman çətin olub. Ona görə də hazırda piylənmənin dünya üzrə qəbul olunmuş stabil müəyyən bir klasifikasiyası yoxdur. Və tarix boyu piylənmənin müxtəlif klassifikasiyaları təklif olunmuşdur.

Bizim məktəbin  əsas məqsədi  artıq çəkili uşaqların düzgün qidalanma vərdişlərinə yiyələnməsi,fiziki aktivliyin artması, psixoemosional vəziyyətinin yaxşılaşması, uşağın özünü kontrol etmə qabiliyyətinin yaranması, dayanıqlı motivasiya, ailənin həyat tərzinin sağlam istiqamətə dəyişməsidir.